System szkolny wymusza na nauczycielach pozycję nadzorców, funkcjonuje w oparciu o program nauki oraz przepisy ustalone przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.  Jego krytycy od dawna ostrzegają, że jest bezduszny: nie bierze pod uwagę predyspozycji ani zainteresowań ucznia, nakazuje natomiast przyswoić ogromną porcję materiału w stosunkowo krótkim czasie, nie dając szansy na jego zrozumienie, a w przypadku zainteresowania się jakąś kwestią – na jej pogłębienie.

Uczniowie, którzy nie dają sobie rady z opanowaniem materiału są uznawani za słabych, co wpływa u nich na poczucie własnej wartości, ogranicza wiarę we własne siły i zniechęca do nauki. Ci zaś, którzy radzą sobie z nauką, wykonują wszystko pod dyktando nauczyciela i często uczą się nie dla wiedzy, lecz dla dobrych ocen – w efekcie szybko zapominają to, czego się nauczyli. Nie pozostawia się im czasu na rozwijanie swoich zainteresowań wymagając przyswojenia kolejnej porcji materiału. Często nie potrafią odnaleźć się w świecie, w którym wymaga się od nich czegoś więcej, niż zdania kolejnego testu.

Szkoła systemowa nie uczy nas wyrażania własnego zdania, argumentowania czy wiary we własne możliwości.  Zamiast pokazywać dziecku co już potrafi i doceniać jego sukcesy, uparcie wysuwa na pierwszy plan jego słabości. Nie sprzyja to budowaniu poczucia własnej wartości – a to bywa ważniejsze w edukacji małego człowieka niż cała wiedza zdobyta przez całe życie. W Małej Finlandii niezwykle ważne jest umocnienie Uczniów w przekonaniu o swojej wartości niezależnie od posiadanych umiejętności czy zdobytych sukcesów.

Kadra Małej Finlandii jest przeszkolona w zakresie pracy z pozytywną dyscypliną u Uczniów, doceniając jego starania – a nie wyłącznie sukcesy. Sukces bowiem możliwy jest tylko na zasadach wzajemnej akceptacji, szacunku oraz zrozumienia. Mentorzy współpracują z Uczniami, wyznaczając wspólnie zasady, cele oraz harmonogram dnia.

Nasze lekcje nie trwają 45 minut. W ciągu dnia skupiamy się na 2-3 przedmiotach – pozostawiając czas aby dzieci mogły zagłębić się w daną dyscyplinę nauki by odkryć coś, co może je zainteresować. Zajęcia programowe realizujemy więc zawsze w blokach od godz. 9 -13 (lub 13:30 w przypadku klas IV-VI). Po godzinie 13 dzieci mają czas na rozwijanie własnych umiejętności, zainteresowań czy poczytanie książki.

W Małej Finlandii zadania domowe są rzadkością i ograniczają się do zespołowych projektów. Nie wystawiane są jednak za nie oceny – zamiast tego wspólnie omawia się prace na forum klasy. Prace domowe są również na tyle proste, aby uczniowie mogli sobie z nimi poradzić samodzielnie. Z zasady uczymy się w szkole – Uczniowie mają przewidziany czas na dokończenie swoich zadań. Dzięki małym klasom Mentor ma możliwość pomocy i indywidualnego podejścia do każdego ucznia. Słabsi uczniowie mogą liczyć na pomoc w opanowaniu i zrozumieniu materiału, a zdolni uczniowie mogą rozwijać swoje umiejętności współpracując ze swoimi kolegami.

W naszej szkole nie wystawiamy ocen w ciągu roku, gdyż naszym zdaniem przerywanie procesu uczenia się ocenianiem jest zbędne. Wychodzimy z założenia, że ani 3 ani 5 nie jest wyznacznikiem posiadanych umiejętności. Jeżeli zależy nam na ich weryfikacji, to zamiast walki o najlepsze stopnie, powinniśmy motywować Uczniów do samodzielnego analizowania, dyskutowania na trudne tematy, uzasadniania swoich odpowiedzi oraz za pomocą zadawania otwartych pytań. Ocenianie wzbudza bowiem niepotrzebną rywalizację, oraz porównywanie się do słabszych czy lepszych uczniów. Jedyne oceny jakie dzieci otrzymują to te z zewnętrznych egzaminów przeprowadzanych 2-3 razy w roku, wymagane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Uczniowie zaliczają daną partię materiału kiedy są do tego gotowi. Eliminuje to sytuacje stresowe dla dzieci związane z wywoływaniem do tablicy. Pracując na bieżąco z każdym uczniem, sprawdzamy jego stopień opanowania materiału w formie procentowej, a także opisowej z wykorzystaniem tzw map kompetencji, podczas klasowych otwartych dyskusji czy pracy w grupach. Uczeń wie, że nigdy nie dostanie od swojego Mentora oceny niedostatecznej – zamiast tego informację zwrotną nad czym musi jeszcze popracować. Dzieci otrzymują mini raporty po swojej codziennej pracy, a dwukrotnie w ciągu roku pełne raporty swoich postępów w nauce. 

Tak, podstawa programowa jest obowiązkowa. To jednak od nas zależy w jakiej formie będzie prowadzona. Nauczyciel może ułożyć własny program, tak aby realizować podstawę a dodatkowo zaciekawić tematem, wyjść poza ramy i schematy. Dlatego też w Małej Finlandii nie uczą typowi Nauczyciele a osoby, których konkretne dziedziny są pasją, a ich zadaniem jest zaszczepić w uczniach ciekawość tematu oraz pokazanie jak mogą wykorzystać tą wiedzę w życiu. Poza podstawą programową uczymy dzieci umiejętności przydatnych w późniejszym życiu:  majsterkowania, przedsiębiorczości, ekonomii, ogrodnictwa itp. 

Nie ma dzieci, które nie chcą się uczyć ale są dzieci takie, które są zniechęcone, niezainteresowane, chcą rozwijać swoją kreatywność w innych niż przyjęte w szkołach systemowych kierunkach, wypowiadać swoje zdanie, dyskutować na różne tematy, wyjść poza ramy i schematy i nie czuć się porównywane lub gorsze.

Kluczem do sukcesu jest współpraca z dzieckiem, szukanie różnych możliwości zaciekawienia tematem, a także pokazania, że dana dziedzina może być nie tylko przydatna, ale i interesująca. 

Każde dziecko rozwija się też w różnym tempie, nie można ich ze sobą porównywać bo “Porównywanie dzieci między sobą jest jak porównywanie różnych gatunków drzew. Każde z nich kwitnie, kiedy jest jego pora.”

Tak, dzieci otrzymują standardowe świadectwa ukończenia klasy i szkoły, dzięki któremu mogą ubiegać się o przyjęcie do szkoły średniej. 

W roku szkolnym 2020/2021 rekrutacja dzieci kończy się na 4 klasie podstawowej. Potrzebujemy bowiem czasu na akceptację nadchodzących zmian i formy nauczania przez naszych Uczniów. Chcemy z poczuciem wykonania naszej edukacyjnej misji doprowadzić ich do etapu pierwszego ważnego egzaminu w ich życiu w sposób niesystemowy.